Forest Enets

About reindeer antlers

An Enets speaker explains that reindeer antlers which fall before the month of May do not reappear until the next year. 

Recording: The text was recorded in Potapovo in 2009 by Andrey Shluinsky. It was transcribed on paper by Zoya Bolina, edited and glossed by Andrey Shluinsky.

Speakers

  • unknown
    unclear-неразборчиво
  • unknown
    aprelʲ dʲiri kanʲeØ
    aprelʲ dʲiri kanʲe-Ø
    April moon leave(pfv)-3SG.S
    April луна оставить(pfv)-3ЕД.S
    The month of April finished.
    Апрель-месяц прошел.
  • unknown
    aprelʲ dʲiri pɔtin, pɔtiɡon, maj ɔrtʃu
    aprelʲ dʲiri pɔti-xon pɔtiu-xon maj ɔrtʃu
    April moon last-LOC.SG end-LOC.SG May before
    April луна последний-ЛОК.ЕД конец-ЛОК.ЕД May перед
    in the end of April, in the end, in the beginning of May
    в конце апреля-месяца, в конце, в начале мая
  • unknown
    ɔrte dʲiri, maj ɔrtʃu
    ɔrte dʲiri maj ɔrtʃu
    first moon May before
    первый луна May перед
    the preceding month, before May
    предыдущий месяц, перед маем
  • unknown
    katieʔ naduzuʔ ... kaʔaraɡoubizuʔ
    katie-ʔ nadu-zuʔ *... kaʔa-ra-ɡo-ubi-zuʔ
    castrate:bull-PL edge-NOM.PL.3PL *** come:down(pfv)-CAUS2-DUR-HAB-3PL.NON.SG.OBJ
    castrate:bull-МН край-NOM.МН.3МН *** come:down(pfv)-CAUS2-ДУБ-ХАБ-3МН.NON.ЕД.ОБ
    Castrate bulls take off their antlers.
    Кастрированные быки снимают свои рога.
    a false start in the middle-фальстарт в середине
  • unknown
    tʃike ʃize nadtuda te kasaxanda tarukudaxiʔ naduxintʃiʔ
    tʃike ʃize nadu-t-uda te kasa-xon-da taruku-da-xiʔ nadu-xin-tʃiʔ
    this two antler-OBL.PL.2SG-PTC.POST reindeer man-LOC.SG-OBL.SG.3SG become:coupled(pfv)-FUT-3DU.S edge-LOC.PL-OBL.PL.3DU
    этот два antler-ОБЛ.МН.2ЕД-ПРИЧ.POST олень мужчина-ЛОК.ЕД-ОБЛ.ЕД.3ЕД become:coupled(pfv)-ФУТ-3ДВ.S край-ЛОК.МН-ОБЛ.МН.3ДВ
    This two-antlered reindeer would couple by antlers with its mate.
    Этот двурогий олень с товарищем сцепятся рогами.
    the structure of nadtuda is unclear-структура nadtuda неясна
  • unknown
    nɛkuju anʲ ... mujriØ tɔna, kasaza nadsaj
    nɛk-ju anʲ *... mujri-Ø tɔna kasa-za nadu-saj
    other-RESTR.ADJ and *** be:solid(ipfv)-3SG.S still man-NOM.SG.3SG antler-COM
    другой-RESTR.ПРИЛ and *** be:solid(ipfv)-3ЕД.S все:еще мужчина-NOM.ЕД.3ЕД antler-COM
    And the other one ... is still solid, and its mate with the antler
    А другой ... еще крепкий, а товарищ рогом
  • unknown
    tʃike nɛk kasada nad
    tʃike nɛk kasa-da nadu
    this other man-OBL.SG.3SG antler
    этот другой мужчина-ОБЛ.ЕД.3ЕД antler
    this another antler of its mate
    этот второй рог товарища
  • unknown
    nixuxon kaʔarad nʲezauʔ, kaʔaradaØ, kaʔarabiza
    nixu-xon kaʔa-ra-d i-zauʔ kaʔa-ra-da-Ø kaʔa-ra-bi-za
    force-LOC.SG die(pfv)-CAUS2-FUT.CONNEG NEG-3SG.SG.OBJ.CONTR come:down(pfv)-CAUS2-FUT-3SG.S come:down(pfv)-CAUS2-PRF-3SG.SG.OBJ
    force-ЛОК.ЕД умереть(pfv)-CAUS2-ФУТ.КОННЕГ НЕГ-3ЕД.ЕД.ОБ.CONTR come:down(pfv)-CAUS2-ФУТ-3ЕД.S come:down(pfv)-CAUS2-PRF-3ЕД.ЕД.ОБ
    it would take off by force, after all, it took off
    он ведь силой снимет, снимет, он снял
  • unknown
    tʃiker anʲ kaʔaraj nadda mu, tajma tʃike bajroʔ nʲezauʔ
    tʃike-r anʲ kaʔa-ra-j nadu-da mo tajma tʃike bajro-ʔ i-zauʔ
    this-NOM.SG.2SG and come:down(pfv)-CAUS2-PTC.ANT antler-OBL.SG.3SG PLC lower:part this harm(pfv)-CONNEG NEG-3SG.SG.OBJ.CONTR
    этот-NOM.ЕД.2ЕД and come:down(pfv)-CAUS2-ПРИЧ.ANT antler-ОБЛ.ЕД.3ЕД PLC lower:part этот harm(pfv)-КОННЕГ НЕГ-3ЕД.ЕД.ОБ.CONTR
    But it, well, harmed the lower part of the antler taken off
    А он ведь это самое, повредил основание снятого рога
  • unknown
    dʲodʲiɡonda bunʲizʔ kaʔaʔ
    dʲodʲiu-xon-da bunʲi-zʔ kaʔa-ʔ
    time-LOC.SG-OBL.SG.3SG NEG.EMPH-3SG.M come:down(pfv)-CONNEG
    время-ЛОК.ЕД-ОБЛ.ЕД.3ЕД НЕГ.ЭМФ-3ЕД.M come:down(pfv)-КОННЕГ
    It did not fell down in time, after all.
    Он ведь выпал не в свой срок.
  • unknown
    dʲodʲida tɔnaɔn kaʔaʔ nʲizuʔ
    dʲodʲiu-da tɔna-ɔn kaʔa-ʔ i-zuʔ
    time-OBL.SG.3SG still-PROL.SG come:down(pfv)-CONNEG NEG-3SG.M.CONTR
    время-ОБЛ.ЕД.3ЕД все:еще-ПРОЛ.ЕД come:down(pfv)-КОННЕГ НЕГ-3ЕД.M.CONTR
    It fell down before its time, after all.
    Он ведь выпал раньше своего срока.
  • unknown
    unclear-неясно
  • unknown
    ɛke pɔ tʃike nadiza nʲiʔ bazed
    ɛke pɔ tʃike nadu-za i-ʔ baze-d
    this year this antler-NOM.PL.3SG NEG-3PL.S grow(pfv)-FUT.CONNEG
    этот год этот antler-NOM.МН.3ЕД НЕГ-3МН.S расти(pfv)-ФУТ.КОННЕГ
    This year its antlers would not grow.
    В этом году рога у него не вырастут.
  • unknown
    nɛk kajij naduruza tʃike, naduza
    nɛk kaji-j nadu-ru-za tʃike nadu-za
    other stay:behind(pfv)-PTC.ANT edge-RESTR-NOM.SG.3SG this antler-NOM.SG.3SG
    другой stay:behind(pfv)-ПРИЧ.ANT край-RESTR-NOM.ЕД.3ЕД этот antler-NOM.ЕД.3ЕД
    only its left antler, its antler
    только другой оставшийся его рог, его рог
  • unknown
    naduda ire anʲ tɔz tʃikoz bazedaØ, nɛbe nadza, ŋolʲu nadza ɛzaØ
    nadu-da ir anʲ tɔz tʃike-xoz baze-da-Ø nɛbe nadu-za ŋoʔ-ru nadu-za ɛ-da-Ø
    antler-OBL.SG.3SG under(dir) and so this-ABL.SG grow(pfv)-FUT-3SG.S new antler-NOM.SG.3SG one-RESTR antler-NOM.SG.3SG be(ipfv)-FUT-3SG.S
    antler-ОБЛ.ЕД.3ЕД под(dir) and так этот-АБЛ.ЕД расти(pfv)-ФУТ-3ЕД.S новый antler-NOM.ЕД.3ЕД один-RESTR antler-NOM.ЕД.3ЕД быть(ipfv)-ФУТ-3ЕД.S
    The bottom of its antler will heal up, a new antler, it would have only one antler.
    Затем основание рога у него заживет, новый рог, только один рог у него будет.
  • unknown
    bɔj nad, bɔj nad ɛzaØ peri, pɔ dʲabud
    bɔj nadu bɔj nadu ɛ-da-Ø peri pɔ dʲabu-d
    half antler half antler be(ipfv)-FUT-3SG.S always year long-DAT.SG
    half antler half antler быть(ipfv)-ФУТ-3ЕД.S всегда год длинный-ДАТ.ЕД
    One-antlered, It will always be one-antlered, during a year.
    Однорогим, однорогим он будет постоянно, на протяжении года.
  • unknown
    nɛk pɔxon ʃize naduza ɔzidaØ
    nɛk pɔ-xon ʃize nadu-za ɔzi-u-da-Ø
    other year-LOC.SG two edge-NOM.SG.3SG be:visible(ipfv)-INC1-FUT-3SG.S
    другой год-ЛОК.ЕД два край-NOM.ЕД.3ЕД be:visible(ipfv)-INC1-ФУТ-3ЕД.S
    The next year two antlers will appear.
    На другой год два рога появятся.
  • unknown
    tɔʔ, tɔrse teʔ tɔneɡaʔ
    tɔʔ tɔrse te-ʔ tɔne-ɡa-ʔ
    here(dir) such reindeer-PL there:is(ipfv)-DISC-3PL.S
    здесь(dir) such олень-МН there:is(ipfv)-DISC-3МН.S
    So there happen to be such reindeer.
    Вот такие олени бывают.